Pokok gajus popular di kalangan masyarakat Melayu. Pucuk dan buah gajus sering digunakan sebagai ulam dalam resepi masakan (nasi kerabu dan laksa). Biji gajus dimakan dengan cara dipanggang atau dibakar.
Selain makanan, pokok gajus juga berguna untuk merawat pelbagai jenis penyakit kulit, melecur, melindungi daripada pertumbuhan kanser, koronari, ketegangan peredaran darah, masalah penuaan dan pelbagai lagi.
Family: Anacardiaceae
Genus: Anacardium
Species: Occidentale
Anacardium occidentale L.
Gajus, ketereh, janggus, kagus, kanjus, janggar, jambu monyet, jambu terong, dan jambu golok
Di Malaysia, pokok gajus biasanya mudah didapati dan ditanam di kawasan berpasir dan dipercayai berasal dari India. Banyak tumbuh meliar di tepi pantai timur semenanjung Malaysia dan di kawasan kampung.
Ketinggian pokok gajus sekitar 6 ke 12 meter. Dahan bercabang rendah. Daun bewarna hijau muda dan berserat tinggi. Berbentuk oval berukuran antara 15 ke 20 cm panjang. Kacang gajus berbentuk ginjal dan ia terletak dibahagian bawah tangkai buah. Panjang kacang gajus sekitar 3 cm, bewarna putih kekuningan apabila masak dan dilindungi oleh kulit yang keras. Kernelnya boleh dimakan.
Biji benih
Kajian membuktikan bahagian kulit pokok gajus mempunyai sifat anti hipertensi dan menurunkan aras glukosa. Ia mempunyai kesan yang baik pada mata dan kulit. Kaya dengan vitamin C, sesuai digunakan bagi masalah kulit seperti jerawat, jeragat, garis kulit dan melindungi daripada penuaan.
Dalam satu kajian lain, ekstrak kulit batang pokok gajus bersifat antibiotik yang dapat menghalang peningkatan aktiviti bakteria. Ekstrak biji gajus turut bertindak sebagai penderma elektron, di mana ia sangat penting dalam menstabilkan molekul di dalam badan yang bersifat radikal bebas. Ini boleh mengelakkan pembentukan sel kanser di dalam badan. Fungsi ini dibantu dengan kehadiran anacardic acid.
Semua bahagian Pokok gajus, khusus nya bahagian daun mempunyai sifat anti mikrobial dan anti oksidan yang tinggi. Ekstrak kulit buah menghasilkan aktiviti anti fungal. Ekstrak daun menunjukkan ia bersifat anti keradangan
Mengandungi alkaloids, flavonoids, anthocyanins, tannins, anacardic acid, phenolic, quercetin
Setiap bahagian gajus ada khasiat perubatan. Isirung gajus mengandungi protein, karbohidrat, vitamin dan lemak yang membantu hasilkan tenaga.
Kacang gajus digunakan untuk menurunkan kandungan gula dalam darah, kanser, selsema, menurunkan berat badan, melambatkan penuaan, gangguan pencernaan, masalah kencing dan kelonggaran tulang.
Penduduk Brazil menggunkan gajus untuk merawat arterioskelorosis, masalah pernafasan dan penurunan keupayaan sistem saraf.
Di Malaysia, bijinya dikeringkan dan dijadikan minyak untuk merawat penyakit kulit. Minyak biji dan jus buah turut digunakan sebagai syampu dan perapi rambut.
Cara 1: Daun gajus ditumbuk sehingga lumat dan disapukan pada bahagian yang sakit.
Cara 2: Rebus kulit dan minum air rebusan.
Cara 1:
Tumbuk daun sehingga lumat. Sapukan di bahagian kulit yang bermasalah
Cara 2:
Tumbuk kulit pokok gajus sehingga lumat. Letak pada kulit yang bermasalah
Seinci damar pokok gajus direbus dan diminum dua kali sehari.
Kulit pokok gajus, kulit jamu, majakani dan gamat hitam dicampurkan dan direbus. Air rebusan digunakan untuk mencuci luka sehari sekali
Akar gajus dan akar jering dicincang dan kemudian dikeringkan. Setiap bahan diambil sejemput dan direbus sehingga mendidih dan diminum dua kali sehari iaitu waktu pagi dan waktu petang.
Sebiji buah gajus dan secubit garam kasar dikisar menggunakan 500ml air. Campuran air diminum secawan sehari untuk jangka masa seminggu
Tiga keping kulit pokok gajus, bunga tanjung, mempelam, asam jawa, kerian burung dan tiga biji kulit manggis direbus sehingga mendidih dan digunakan untuk bertangas. Dilakukan sekali sehari selama 40 minit sehingga sembuh.
Kajian dari Jabatan Perkhidmatan Kesihatan (Universiti of Benin, Nigeria) menyatakan pokok gajus tidak mempunyai kesan sampingan ke atas haiwan dan manusia kecuali sekiranya buah gajus dimakan mentah.
Share
Walaupun dikenali sebagai tumbuhan beracun, penggunaannya dalam dos yang betul mampu memberikan manfaat kesihatan yang luar biasa. Selain kegunaan perubatan, daun jarak juga digunakan dalam bidang pertanian dan industri, termasuk sebagai bahan bakar bio.
